Er verdrinken meer mannen in hun glas dan in de zee. Frans van Deursen zegt het. Blijkt uit onderzoek, beweert hij erbij, maar welk onderzoek dat is, is hij gemakshalve vergeten uiteraard. Zo gaan die dingen. Het zal zijn eigen zoektocht door het repertoire van Tom Waits geweest zijn want daarin wordt nogal wat liefdesverdriet en zelfmedelijden verzopen. Met verve, overigens. En met evenveel verve vertaalde Frans van Deursen een selecte greep uit dat repertoire in het Nederlands, voornamelijk gekozen van de oudere elpees, toen elpees nog elpees waren, en geen vinyl. Het pre-Swordfishtrombones-tijdperk, waarin Tom Waits nog iets meer op de paden loopt, en zelf ook nog voornamelijk de door het leven en de liefde gekwelde nighthawk uithangt. The piano has been drinking..
Verhalende liedjes, smakelijk verteld, quasi-achteloos, soms meer gesteund of gemompeld dan gezongen, met die typische stem, want we hebben het nu nog even over Tom Waits. Frans van Deursen kiest gelukkig voor zijn eigen stem, en niet voor een tot mislukken gedoemde imitatie. Liederen vol slechte gewoontes, pijnlijke bekentenissen, oud zeer en verse wonden, maar altijd met net genoeg humor om het draaglijk te houden. Zwarte humor, dat spreekt.
En dat dan in het Nederlands, nu. Prachtig Nederlands, ook nog. Jazeker! Zo kan het dus ook, dames en heren van het Nederlandse lied! En het is werkelijk schandalig dat Nederland Top2000-land met voetbalstadions tegelijk uitloopt voor héél matige volkszangers met bizar slechte teksten, terwijl deze drie mannen voor een nauwelijks halfvol zaaltje in het kleinste theater van Hoorn staan te spelen.
Zo, dat moest ik even kwijt.
Waarmee ik niets ten nadele van het kleinste theater van Hoorn gezegd wil hebben, want dat is dan weer wel precies zo’n theater waar een intieme voorstelling als deze het best tot zijn recht komt. Hóeveel zijn er dáár nog van?
Maar goed. Prachtig Nederlands dus. Uitstekende vertalingen. Net zo zwartgallig melancholiek en poëtisch als hun illustere origineel. Trouw ook, aan het origineel, waar dat kan, en origineel afwijkend waar dat beter past. En doordat er ook nog typisch Nederlandse verschijnselen als kopstootjes, de Elfstedentocht en Ard en Keessie worden binnengesmokkeld, worden het liederen die klinken of ze altijd al Nederlands geweest zijn. Tom Waits? Wie was dát ook alweer? Nou goed, ik overdrijf. Maar toch..
Een moment van teleurstelling is er ook. Meteen bij het binnenlopen van de zaal, nog voor er een noot gespeeld of gezongen is, nog vóór het welkomstapplaus. Bij de ontdekking dat er géén contrabas en géén drumstel op het podium staan. Terwijl wij ons daar nog wel zo op hadden verheugd, mijn zoon de drummer en ik. In afgeslankte vorm, noemen ze het zelf, en ach, geef ze eens ongelijk, met dertig man in de zaal, maar een béétje jammer is het wel.
Heel lang hoeft de teleurstelling dan ook weer niet te duren trouwens, want alleen naar Wouter Planteijdt, niet de eerste de beste gitarist, kun je al een hele avond kijken zonder je te vervelen. Wát een avontuurlijke, weerbarstige begeleiding! En wát een geluiden komen er uit één en dezelfde gitaar. Van nauwelijks hoorbaar gefluister tot bijtend en scheurend ordinair. En zelfs psychedelisch achterstevoren. Via een toverkastje weliswaar, maar daarvoor moet alles dus wel net iets te vroeg gespeeld worden, mag je aannemen.
Mooie!, roept de gitarist vervolgens naar de pianist, Leo Bouwmeester, als die een onnavolgbare brug van het ene naar het volgende nummer heeft zitten improviseren. Wat een plezier om te zien hoe de muzikanten elkaar ook af en toe lijken te verrassen. Dat ze blijkbaar niet hun vaste riedel staan af te werken maar elke keer weer wat anders zoeken, terwijl de andere twee geboeid zitten toe te kijken hoe dat deze keer weer eens af zal lopen.
Behalve begenadigd zanger en schrijver/vertaler is Frans van Deursen ook acteur en dat laat zich merken. Niet alleen brengt hij zijn teksten voor het voetlicht tot leven, tussen de gezongen bedrijven door weet hij de zaal op zijn tijd mee te nemen met goed opgebouwde, amusante en soms ontroerende monologen.
Hoe een afgeslankte band en een halfgevulde zaal samen toch een fantastische avond kunnen hebben. Het ongelijk van de thuisblijver bewezen.
Op de site van Frans van Deursen staat een speellijst. Die is niet lang meer, en als ik ook maar enigszins in de buurt van Gorinchem of Elst zou wonen, zou ik zeker niet twijfelen.
De gelijknamige cd is te koop, op het bekende adres.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten